Soru- Görüyorum dediğimde veya duyuyorum dediğimde esmalar mı konuşuyor? Esasında basir, semi vs. onlar mı? Yoksa benlik mi? Hani ahrette ayrı ayrı sorulacakmış ya, bunu aslı ne?
Cevap- Bunu bir önekle cevaplayayım; arabam 120 km hızla gidiyor dediğimizde, bunu araba hüviyetine sahip olan araç bu hızla gidiyor, demek istiyoruz.
Mazotu ayrı hız yapıyor, farı hız yapıyor, motoru ayrı hızlı gidiyor, motor yağı hız yapıyor demiyoruz. Aracın tüm aksanları bir aradayken aracımız meydana gelir. Araç bir hüviyet alarak hız yapacak konuma gelir.
İşte insan da öyle, 99 esmanın her biri ayrı bir özellik bize katar. 99 un tümü bir arada Allah tarafında belirlenmiş bileşenler olarak bileşim oluşturunca bir özel bileşke oluşturup bize hüviyet kazandırır. İşte bu noktada benlik sahibi oluruz. Benli kazandıktan sonra da koku alırız, ses duyarız, konuşuruz vs. amellerde bulunup bir yapı oluruz.
Bedenimizde gördüğümüz ve göremediğimiz her uzvumuzun ve her bir hücremizin birbirine bağlı olarak tıpkı bir makine gibi çalışıp hüviyet sahibi olur. 99 Esmadan meydana gelmiş bir bileşke olan varlığının bakımını güzel yaparsan tıkır tıkır kusursuz bir şekilde işleyen bir makine gibi ruhunu besler. Gerekeni yapmazsan arıza veren araç gibi ruhunu yarı yolda bırakır. Sorun yaşatan kendi yolda kalır. Allaha bir zararı ulaşmaz.
Aynı Kur ‘an ayetleri de öyle. Baştan sona bütün ayetler tek bir şey olan insanın hakikatini anlatır. Gereğini yapmazsan kendine zulmetmiş olursun. Allah kimseye zulüm etmez.